«مركز وكلا، كارشناسان رسمی و مشاوران خانواده»، پیرو حکم مقرر در ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و به‌موجب آیین‌نامه اجرایی آن ابلاغی ۱۳۸۱/۰۶/۱۳ رئیس قوه قضائیه، در سال ۱۳۸۱ تأسیس شد. اصلاح نظام وکالت و نظام کارشناسی رسمی به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر نظام قضایی کشور بر عهده قوه قضائیه نهاده شده است که تأسیس مرکز، یکی از اساسی‌ترین گام‌های نظام قضایی در این راستا بوده است.

آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۸۷ نحوه تشکیل و ارکان مرکز، فرایند صدور پروانه، برگزاری آزمون، نظارت بر فعالیت اعضا و سایر امور مرکز را در چارچوب قوانین و مقررات حاکم بر حوزه‌های وکالت و کارشناسی مشخص نمود. این مركز كه در حوزه ارائه خدمات وکالتی، کارشناسی رسمی و مشاوره حقوقی فعالیت می‌كرد، به‌موجب قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۲ و آیین‌نامه آن صلاحیت گسترده‌تری در حوزه مشاوره خانواده پیدا كرد.

مراکز استانی به عنوان نهاد حرفه‌ای عهده دار خدمات عمومی، دارای شخصیت حقوقی مستقل، غیردولتی و غیرانتفاعی بوده و تحت نظارت مرکز به منظور تمشیت امور وکلا، کارشناسان رسمی و کارآموزان مرکز و با هدف ارائه خدمات شایسته به مردم، مراجع قضایی، ادارات، موسسات دولتی و وابسته به دولت، شرکت‌های دولتی، نهادهای انقلاب اسلامی و موسسات عمومی غیر دولتی، شهرداری‌ها و بانک‌ها و اعضای وکیل، کارشناس و کارآموز به تفکیک در مرکز هر استان تشکیل می‌شود.

وظایف و اختیارات مراکز استانی عبارت است از:

1. اداره امور راجع به وکلا و کارشناسی رسمی و نظارت بر عملکرد حرفه‌ای و رفتاری دارندگان پروانه‌های وكالت و كارشناسی و کارآموزان جهت حصول اطمینان از حسن جریان امور؛
2. تعامل سازنده با دادگستری‌ها، ادارات و دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی در چارچوب سیاست‌های مرکز؛
3. صدور پروانه کارآموزی وکالت برای داوطلبین واجد شرایط قانونی پس از تأیید مرکز، برگزاری دوره­ کارآموزی و آزمون‌های مربوطه، ارزیابی کارآموزان و برگزاری مراسم تحلیف مطابق تشریفات مقرر و با هماهنگی معاونت مربوطه؛
4. درخواست تعقیب مرتکبان تخلفات انتظامی از دادسرای انتظامی مرکز؛
5. برنامه ریزی و انجام تمهیدات لازم برای ارائه خدمات معاضدتی توسط اعضا؛
6. اجرای مصوبات و دستورات مرکز؛
7. انجام تمهیدات لازم جهت ارتقای سطح علمی و عملی کارآموزان، وکلا و کارشناسان رسمی و برگزاری دوره‏های آموزشی مطابق برنامه و سیاست‌های مرکز؛
8. انتشار كتب و نشریات حقوقی و تخصصی با هماهنگی معاونت برنامه ریزی و توسعه حقوقی؛
9. ارائه خدمات رفاهی، ورزشی و سایر خدمات مورد نیاز اعضاء ؛
10. انجام سایر امور مقرر در قوانین و مقررات و آئین نامه ها و دستورالعمل های مرکز و اموری که مطابق قانون برعهده اتحادیه‌های صنفی می‌باشد، مگر در مواردی که مطابق قوانین و مقررات مرکز ترتیب دیگری پیش بینی شده باشد.

ارکان مراکز استانی

مراکز استانی از ارکان ذیل تشکیل می‏شود:

1. مجمع عمومی؛
2. هیأت مدیره؛
3. بازرسان؛
4. دادسرا و دادگاه انتظامی